NR 6-7 9-16 maja
1999
- Aktualności
- Aktywność dobowa ryb - wykres na nadchodzący tydzień
- Słońce i księżyc - wschody i zachody
- Techniki wędkarskie - DS na kanale
- Drapieżniki - Odległy boleń
- Kropkowańce - Poniżej Piekła
- Wędkarski survival - Strzałka na północ
- Nasze brudy - Rząd nad Wisłę
- Top secret - Szczupak spod sufitu
- Konkretna ryba - Słodkie srebrniaki
- Przegląd sprzętu wędkarskiego - Wędki są garbate
- Tam łowią ludzie z RYBIEGO OKA - W górę od Lublina
- Po sąsiedzku - Małe majowe porno
- Notes Marka Kaczówki - Rybki i kwiatki
- Muchowy koszyk - Jazie na muchę
- Morskie opowieści - Szczury morskie
- Reportaż - Ostatnie SWI
- Jak to wygląda naprawdę - Zawodowcy
- Recenzje - Zanim wyruszysz...
W NUMERZE:
Aktualności
Aktywność dobowa ryb
Słońce i księżyc
Techniki wędkarskie
Drapieżniki
Kropkowańce
Wędkarski survival
Nasze brudy
Top secret
Konkretna ryba
Przegląd sprzętu
Tam łowimy
Po sąsiedzku
Notes Marka Kaczówki
Morskie opowieści
Reportaż
Jak to wygląda naprawdę
Recenzje
ARCHIWUM
Pomysłów na zagospodarowanie samej rzeki oraz jej brzegów na terenie międzywala i wiślanej skarpy jest wiele. Hydrotechnicy nadal forsują pomysł skaskadowania dolnego odcinka Wisły. Najbardziej zaś zapatrzeni w stare założenia techniczne marzą o uregulowaniu także Wisły środkowej. Wciąż powraca się do pomysłów z innej epoki i powtarza, że wiele elektrowni powstało dlatego w pobliżu królowej polskich rzek, by wodą spławiać węgiel ze Śląska. Wciąż powtarzany jest argument o małych kosztach transportu wodnego, nikt z lobby kaskaderskiego nie mówi jednak o kosztach tak ogromnej i tak kompleksowej inwestycji.
Wspólny mianownik
Gdyby ludziom zatrudnionym przy rzece groziło masowe bezrobocie, to upór hydrotechników byłby zrozumiały, ale nie ma takiego niebezpieczeństwa. Drugi skrajny pomysł, by Wisłę całkowicie pozostawić naturze, także jest utopią. Zbyt wiele bowiem wybudowano domów, zakładów przemysłowych na dawnych terenach zalewowych, zbyt wiele nadwiślańskich obszarów wykorzystanych jest rolniczo, by można było pozwolić na zaniedbanie umocnień przeciwpowodziowych, na naturalne zmiany koryta. Wciąż muszą trwać odcinkowe prace regulacyjne, trzeba na bieżąco budować ostrogi i opaski, zwane kierownicami nurtu, by rzeka nie powodowała nadmiernej erozji brzegów, by nie zbliżała się niebezpiecznie do obwałowań. Paradoks polega też na tym, że na nadmiernie uregulowanych fragmentach rzeki także potrzebna jest praca hydrotechników w celu przywrócenia stanu jak najbardziej zbliżonego do naturalnego.
Między hydrotechnikami a ekologami musi w możliwie szybkim czasie dojść do kompromisu. Rozbieżności, a niekiedy wręcz otwarta wojna, jaka panuje pomiędzy tymi dwoma środowiskami, wydłuża w nieskończoność okres zawieszenia, wyczekiwania na jakąkolwiek decyzję. Jeśli wojna ta trwać będzie dalej, to rzeka nie ma żadnych szans. O "wiślanym stanie wojennym" sporo się już pisało, wspomina się wciąż o rozwiązaniu francuskim i rządowym programie zagospodarowania Loary. Francuzi, zdając sobie sprawę, że racje hydrotechników i ekologów nie dadzą się pogodzić, wprowadzili element, który obie strony musiały uwzględniać w swoich opracowaniach - bezpieczeństwo ludzi, rolnictwa, przemysłu. Okazało się to bardzo trafionym rozwiązaniem i dało problemom Loary wspólny mianownik, który przerwał wojnę środowisk - tam, gdzie bezpieczeństwo tego wymaga, rzekę się reguluje, umacnia. Na odcinkach, gdzie można, Loara oddawana jest naturze. Dochodzi do tego aspekt ekonomiczny - w miejscach, gdzie koszty utrzymania rolnictwa czy przemysłu są zbyt wysokie, rezygnuje się z ochronnej regulacji rzeki, proponując właścicielom lokalizacje zastępcze, a nawet płacąc ogromne odszkodowania.
Wydaje się, że warto skorzystać z doświadczeń francuskich...
Musi zapaść decyzja
Teraz Wisła nie ma żadnych szans. Nie będzie ani czysta, ani uregulowana, ani zwrócona naturze... Nadal odbierać będzie zasolone wody kopalniane, ścieki przemysłowe i komunalne. W dalszym ciągu przyjmować musi przecieki z szamb oraz nawozy ściekające z pól, łąk i pastwisk. Trwająca bitwa o Wisłę powoduje, że przyrodnicy na niektórych odcinkach mogą uzyskać dla rzeki status krajobrazu chronionego czy nawet rezerwatu, ale na innych niepodzielnie królują hydrotechnicy i zasypują koryto gruzem i ziemią z wykopów budowlanych.Tymczasem Wiśle toczącej swe wody od gór do morza potrzebny jest jeden wielki, opracowany całkowicie na nowo program. Wydaje się, że musi być to projekt rządowy, który, nawiasem mówiąc, jest zapowiadany. Ale znowu mówi się o kaskadzie, o regulacji. Dom wariatów!
Ale
może nie będzie tak źle, może ktoś pójdzie po rozum do głowy i zastanowi
się, że żegluga śródlądowa już skonała i niekt nie będzie inwestował we
flegmatyczne przewozy, skoro nawet koleje państwowe dopłacają do interesu.
Więc może zapanuje zgoda i posługiwanie się logiką. Statki morskie dopływające do Sandomierza równie zabawnie brzmią tak za socjalizmu, jak obecnie. Więc ekolodzy, i kapitaliści, lobbyści i politycy muszą sobie podać ręce - tylko w ten sposób można pogodzić interesy wszystkich zainteresowanych, tylko tak da się uruchomić pieniądze z Komitetu Badań Naukowych, z Funduszu Ochrony Środowiska. Tylko program rządowy jest w stanie zmusić nadwiślańskie gminy do wspólnych działań i ustalić tempo prac oraz intensywność, rozdział i rozłożenie w czasie nakładów z budżetu państwa...
Konieczność zapreliminowania w założeniach budżetowych dużych pieniędzy potrzebnych na zagospodarowanie Wisły wydaje się największą przeszkodą. Stan obecny - aczkolwiek wszyscy wiedzą, że fatalny - jest chyba najwygodniejszy dla wszystkich. Pozwala na przykład hydrotechnikom wygrywać małe boje o dość dowolną regulację niewielkich odcinków rzeki, pozwala ekologom walczyć o pojedyncze wiślane łachy... Gminy nie mają obowiązku uregulowania gospodarki wodno-ściekowej, brak jest planów, terminów, a niekiedy nawet pomysłów na zabudowę terenów nadrzecznych.
Wszyscy wiedzą, że jest fatalnie. Wszyscy też widzą wielką szansę i korzyści mogące wypływać z opracowania jednolitego, konkretnego i umocowanego w czasie planu zagospodarowania Wisły. Po ostatnich powodziach dużo się mówi o podziale kompetencji urzędników państwowych, o złej organizacji systemu podejmowania decyzji, o sytuacjach wyjątkowych i nadzwyczajnych. Być może nie jest konieczna kolejna klęska żywiołowa, by zauważyć, że Wisła - sama w sobie - jest dla Polski sytuacją nadzwyczajną i wyjątkową. Płynie przez wiele województw, przez wiele gmin, stanowi wyzwanie dla wielu środowisk, zagrożenie dla wielu interesów, może też podobnej liczbie interesów sprzyjać.
Pełnomocnik?
Być może należy jak najszybciej powołać pełnomocnika rządu do spraw zagospodarowania Wisły. Musiałby być to urzędnik o dużych uprawnieniach - do niego należałoby rozsądzanie sporów między stronami, koordynacja prac nad nowoczesnym programem Wisła i przyjęcie w określonym, możliwie najkrótszym terminie ostatecznej wersji planu zagospodarowania rzeki. Potem zaś zacząłby się etap, na który czeka Wisła, czekają ludzie i zwierzęta. Złośliwi twierdzą, że taki pełnomocnik mógłby więcej pożytecznego zrobić dla kraju, niż pełnomocnicy do spraw rodziny, prywatyzacji, reformy samorządowej i służb specjalnych razem wzięci.Tymczasem dzisiaj nikt poza wędkarzami nie wie, gdzie właściwie podziała się Wisła...